بطور کلی صنایع دستی را می توان “استفاده از هنر دست افراد به واسطه ابزارهای اولیه و مواد بومی، که اقدام به تولید یک صنعت هنری می کنند دانست”.
تمایز صنایع دستی با انواع محصولات امروزی بیشمار است، این هنرهای دستی نه تنها از لحاظ پروسه تولیدی با محصولات دیگر متفاوت هستند، بلکه نگرشی متفاوت را به مشتاقان این هنر القا می کنند.اما وجه تمایز این صنایع با محصولات امروز در پروسه تولید خلاصه نمی گردد، و امور دیگری همچون فرهنگ مختص آن هنر و طرز تفکر و قدمت فرهنگی آن منطقه که در آن این هنرهای دستی تولید شده نیز را بازتاب می کند به طوری که، هنر صنایع دستی را نه به عنوان یک کالا، بلکه به عنوان یک تبادل ارزش ملی و فرهنگی تلقی می نمایند.
محققان و نویسندگان بزرگی همچون تایلر در قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی، هنر را تلفیقی از پیچیدگی های سنت و فرهنگ یک جامعه معرفی می کند، با این احتساب ایران با دارای بودن فرهنگی غنی و تاریخی بسیار عمیق یکی از پیشروان رواج این صنعت از قرون گذشته تا به امروز بوده است، به طوری که هنر صنایع دستی در ۳۰۰۰ گونه مختلف هنری در کشور به ثبت رسیده است.
ویژگی های صنایع دستی :
هر هنری باید دارای ویژگی هایی باشد که با توجه به چهارچوب های مشخص شده سازمان ثبت جهانی و فاکتورهای مشترک دیگر قصد داریم تا ویژگی های یک هنر در صنایع دستی را برشمریم.
انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید توسط دست، ابزار و وسایل دستی.
برای تولید هر یک از فرآورده‌های دستی مراحل متعددی طی می‌شود ولی انجام کلیه‌ی این مراحل به وسیله‌ی دست و ابزار و وسایل دستی الزامی نبوده.
چنانچه تنها قسمتی از مراحل اساسی تولید به این طریق انجام شود، محصول تولید شده با توجه به ویژگی های مطرح شده در صورت دارا بودن این فاکتورها می توان یک محصول را در دسته بندی هنر صنایع دستی دانست.
- حضور موثر و خلاق انسان در تولید و شکل بخشیدن به هنری طراحی گشته و، امکان ایجاد تنوع و پیاده کردن طرح‌های مختلف در مرحله‌ی ساخت محصولات متنوع هنری
- ایجاد و یا بهره وری از مواد اولیه بومی
- بکارگیری اصول فرهنگی و ایجاد نگاره های فرهنگی بومی و ملی
- مقرون به صرفه بودن نسبت به ارزش آن در مقایسه با محصولات دیگر
- قابلیت ایجاد بسترهای گسترش تولیدی در مناطق مشابه بومی
- قابلیت انتقال پروسه تولید از طریق خانوادگی و یا اصول انتقال فرهنگی آن منطقه مانند شاگرد و استادی
- ۹۹/۰۳/۲۷